Studenten in de problemen door gestegen energieprijzen: ‘Vrienden gaan bij hun ouders wonen’

Het Parool – 25 oktober 2022

Studenten worden gepasseerd als het gaat om de energietoeslag van 1300 euro. Ondertussen stijgen de prijzen gestaag. Hoe gaan Amsterdamse studenten daarmee om?

Ines Serhane (20), student politicologie, woont met een huisgenoot in het Centrum.

“Iets leuks doen is nu gelimiteerd. Het is niet meer: morgen kan ik de hele dag chillen. Ik moet nu standaard vier dagen werken naast mijn studie, dus al mijn andere activiteiten hebben een tijdslimiet.
Sinds augustus heb ik veel meer stress van alle kosten. Een voorwaarde van onze huisbaas om een contract voor onbepaalde tijd te krijgen, was een huurverhoging van 25 procent. Nu zitten we op een huur van 1090 euro. Dat bedrag is wel inclusief gas, water en licht, maar ik weet niet hoe makkelijk dat weer verhoogd kan worden. Ik wil geen schulden krijgen, maar dit is veel geld.
Mijn dagen zijn intens, ik werk veel en moet alsmaar door. Soms denk ik na hoe het zou zijn als ik meer tijd voor mezelf had, maar dan krijg ik weer geldstress. Het is wat het is.”

Marijn van Rijswijck (24), studeert artificial intelligence, woont met een huisgenoot op de Wallen.

“We zijn gaan berekenen wat ons energieverbruik van afgelopen jaar met de prijs van nu zou gaan kosten. We waren echt al zuinige verbruikers en nog zou het drie keer zo duur worden. Dat was het moment dat we een elektrische kachel voor 300 euro hebben gekocht. Als die de hele winter moet loeien, zijn we nog goedkoper uit.
We hebben ook hulp gevraagd aan de huisbaas, maar dan nog komen we echt geld tekort. Dat we niet in aanmerking komen voor de energietoeslag is erg vervelend. Onze kosten liggen al enorm hoog. Onze gas, water, licht-prijs is 300 euro. We wonen in een oud huis met enkel glas. We hebben nu overal tochtstrips en aluminium folie geplakt in de hoop dat dat de warmte binnenhoudt.
Om mij heen hoor ik schrijnendere verhalen. Vrienden willen hun huis uit omdat ze met meer dan 100 euro per maand omhoog gaan en dat niet bij elkaar krijgen. Die gaan weer bij hun ouders wonen. Amsterdamse huur was zelf al duur genoeg natuurlijk. Het is echt fucked up.”

Ayman Zinell-Abdin (22), student PPLE, woont met een huisgenoot in de Javastraat.

“Op het menu staat nu gewoon standaard pasta met tomatensaus. Boodschappen zijn mijn grootste probleem. Ik ben van de Albert Heijn naar de Lidl overgestapt en nog moet ik opletten. Maar ik drink geen alcohol, dat scheelt.
Mijn huisgenoot stuurt mij maandelijks een tikkie voor het g.w.l.-bedrag van die maand. Dat bedrag is verdubbeld naar bijna 90 euro. Gek, want de verwarming is kapot dus die kunnen we niet eens aanzetten. Daarnaast leefden we voor deze prijsstijging al heel duurzaam. We wassen alleen ’s nachts en ook de afwasmachine gaat alleen dan aan.
Ik werk 8 tot 12 uur per week voor de universiteit. Dat volledige bedrag krijg ik pas aan het eind van het jaar uitbetaald. Het betekent dat ik moet leren wat ik per maand uit kan geven. Onze huur is exclusief al bijna 750 euro. Op alles wat daarbovenop komt moet ik mij zo goed mogelijk proberen voor te bereiden.”

Coen Weber (23), student international business administration, woont met acht huisgenoten bij het Frederiksplein.

“De bierkoeling voor onze tap staat normaal altijd te loeien. Die hebben we maar snel uit gezet. Voordat de prijs zo omhoog ging letten we nooit op ons energieverbruik, dat is nu wel anders. We wonen in een monumentaal pand wat betekent dat alles gewoon duurder is. We zijn alle negen tot nu toe met 60 euro per maand omhoog gegaan voor energiekosten.
De kelder is onze keuken en woonkamer, we zitten hier altijd. Maar onder alle ramen van het souterrain zitten kieren, en dan te bedenken dat er net een renovatie aan het huis heeft plaatsgevonden. Als het waait wordt er een soort zandstraal naar binnen gezogen. Er zitten inmiddels wat latjes voor, maar dat helpt niet erg.
Qua energieverbruik zitten we nu al op 4200 kuub per jaar, dat moet naar beneden. We douchen korter en de lampen blijven uit. Het is ijskoud in de kelder in de winter, maar die verwarming gaat niet meer aan. Dan maar een trui of een dekentje.”

Energietoeslag

Het rijk keert een energietoeslag van 1300 euro uit aan mensen met een laag inkomen. Het ministerie van SZW adviseert de uitvoerende gemeentes om studenten hier categorisch van uit te sluiten. Reden daarvoor is de ‘diversiteit in woningomstandigheden’. Een uitsluiting die in strijd is met de Europese mensenrechten, zo oordeelde de rechtbank Gelderland nadat een student daar naar de rechter was gestapt. De gemeente Nijmegen besloot vanaf dat moment, net als Delft en Zwolle, wél een energietoeslag uit te keren aan studenten. Per adres mag het bedrag één keer worden aangevraagd.

In andere steden, zoals Amsterdam, is dat nog niet het geval. Legal Advice Wanted is met de Landelijke Studentenvakbond een petitie gestart tegen de uitsluiting, daarnaast helpen zij studenten de toeslag toch te krijgen via een omweg: een brief per post met een aanvraag voor de toeslag. Maar volgens advocaat Robin Bosch van L.A.W. reageert de gemeente Amsterdam op zo’n brief met een ‘weigering’ een besluit te nemen.
“Het aanvragen van de energietoeslag en het vervolgens in bezwaar gaan tegen de weigering, wordt door de gemeente Amsterdam praktisch onmogelijk gemaakt.”

Verschillende gemeentes, waaronder Amsterdam, hebben met een brandbrief aan het ministerie laten weten de capaciteit noch de middelen te bezitten, om de studenten de toeslag tóch uit te keren. Een woordvoerder van de Amsterdamse armoedewethouder Marjolein Moorman zegt dat de gemeente de ministers met klem vraagt om het uitkeren van de toeslag landelijk uit te voeren.
“Overal in het land zijn er studenten die in de geldproblemen komen, het is niet slechts een Amsterdams probleem. De gemeente vraagt het rijk met een regeling via DUO te komen om studenten te compenseren voor de hoge energieprijzen. Volgens de gemeente Amsterdam heeft DUO studenten beter in beeld dan gemeenten.”